Zijn we een stel narcisten geworden door social media?

Journalist Kalinka doet onderzoek en verschijnt voor het eerst op Instagram. Ik heb me jarenlang afzijdig gehouden van social media, simpelweg omdat i

Journalist Kalinka doet onderzoek en verschijnt voor het eerst op Instagram.

Ik heb me jarenlang afzijdig gehouden van social media, simpelweg omdat ik er de noodzaak of het entertainment niet van inzag. Want wat doe je er nou helemaal? Aapjes kijken, basically. Even leuk, maar het verveelt al snel, zeker als het geen echte chimps zijn, maar vriendinnen die van hun mond guitige snaveltjes maken en met een wijntje – haat! – op de foto doen of het leven echt altijd goed is. Ik hoef van mensen niet voortdurend te weten wat ze uitspoken. En ik denk evenmin dat mijn strapatsen Facebook and the lot op zijn grondvesten zal doen schudden.

Maar ja, ik had langzamerhand het gevoel dat ik een tikje vereenzaamde: ik werd nooit eens voor een feestje uitgenodigd omdat alle invitaties via Facebook verliepen. Ik had part noch deel aan de parallelle digitale wereld waar iedereen maar ‘op’ leek te zitten, waar hashtags de dienst uitmaken en ‘de mensen’ grappig zijn. Dus maakte ik onlangs een knieval voor Instagram, opdat ik niks belangrijks zou missen, zonder zelf al te veel te hoeven engagen en sharen – ik heb niet zo veel belangwekkends te melden.

Social media is misschien wel de narcistische marketing van je eigen ikje

Instagram blijkt ongeveer even leuk als stom te zijn. Leuk, omdat er inderdaad grappige posts en soms ook best mooie plaatjes te vinden zijn. En stom, omdat mensen waarvan je dacht dat ze cool waren, ontmaskerd worden als schaamteloze exhibitionisten voor wie zelfpromotie een hoger doel lijkt te zijn. Kijk mij in mijn nieuwe kleren, met mijn wijn, met mijn #lovemyjob-leven, alles even fantastisch en perfect. Boring: na twintig keer hetzelfde knappe koppie en bordje #cleaneating – maar wel wijn! – weet je het wel, als is die saaie perfectie niet het heikele punt. De narcistische marketing van je eigen ikje, dat wel. I mean: wat is het doel?

Door social media komen de narcisten uit de kast; blijkbaar zijn er meer dan we dachten

Hoe kan het dat verder prima – prima, helemaal niet superfantakolosachtig – peeps zich op social media profileren als god’s gift to mankind? Maakt social media narcistische ijdeltuiten van ons? Of zit het anders? Er zijn verschillende onderzoeken geweest die een causaal verband tussen socialmediagebruik en narcisme probeerden aan te tonen, maar telkens bleek dat die correlatie er niet was. Social media brengt geen narcisten voort. Narcisten maken wel veel gebruik van social media. In die zin zijn Facebook, Twitter en Instagram enablers, tools die het mogelijk maken om veel aandacht naar je toe te trekken en bewondering te oogsten – in ieder geval voor het beeld dat je van jezelf gecreëerd hebt. Stiekem zijn er dus misschien meer narcisten of mensen met narcistische trekken dan gedacht, alleen zijn ze door social media eerder uit de kast.

IJdeltuiterij is van alle tijden. Denk maar aan een sprookje als De Nieuwe Kleren van de Keizer. En aan de portretten die bijvoorbeeld de gegoede burgerij en hooggeplaatste concubines al eeuwen van zichzelf lieten schilderen – iets dat je alleen maar kon laten doen als je bemiddeld was, de gewone jan doedel moest met zijn narcistische zelf maar naar het café, voor een pot driestuiverbier en een zwikkie gretige toehoorders. Nu hoef je niet goed in de slappe was te zitten voor wat zelfpromotie, met een telefoontje knip je zo de sappigste selfies om likes en hartjes mee binnen te harken: *poes met hartjesogen* Knappie!

Groot was dan ook mijn triomf toen een birthdayselfie (eerste selfie ooit) wel 29 hele harten haalde

Nou ja, ik kan vaker dan eens per dag een selfie of whatever posten een tipping point vinden, het punt waarop je jezelf eens moet gaan afvragen of mensen wel zitten te wachten op jouw geshare (wat iets weg heeft van zoethout trakteren op school: niemand wilde het, maar je kreeg het toch), maar mijn tolerantiegrens is misschien de jouwe niet. Verneukeratief blijkt social media wel: ik dacht aanvankelijk niks te sharen, maar gaf het toch een kans toen men mij meldde dat het wel de usance was dat je dat deed, als je dan eenmaal op zo’n medium verscheen. Vooruit dan maar, dacht ik, je wilt je gretige publiek toch ook niet helemaal teleurstellen. Mondjesmaat uploadde ik eens een fotootje van iets dat ik wel geinig vond; om toch een tikje teleurgesteld te zijn als zo’n post maar dertien miezerige hartjes scoorde. Niet leuk? O. Groot was dan ook mijn triomf toen een birthdayselfie (eerste selfie ooit) wel 29 hele harten haalde (tis niks, jullie lachen me uit, I know), dik het dubbele. Ik gloei nog steeds van trots. Toch een ijdeltuit, niet?

Laatste nieuws