Zon, zee & sluiers.
Hagelwit zand, kristalhelder water het lijkt paradijselijk. Maar op de Malediven vermenigvuldigen boerkas en dreigementen van de sharia zich razendsnel. De machtige toeristensector reageert afwachtend, maar Aneesa en Iva strijden tegen de moslimfundamentalisten niet zonder gevaar. Marie Claire’s Manon en Véronique doen verslag.
Het is nu bijna niet voor te stellen, maar eens werden hier concerten gegeven. Zelfs van contro-versiële artiesten als rapper Akon, die vanwege zijn liederlijke clips en teksten niet welkom was in landen als Koeweit en Sri Lanka. Inmiddels zijn de concerten vervangen door religieuze preken, die eens per maand worden georganiseerd door het Ministerie van Islamitische Zaken. En ze trekken veel publiek.
We zijn getuige van zon preek, samen met Aïcha (34), die sinds een paar maanden geheel gesluierd en met veel geestdrift werkt in de grote moskee van Malé. Zij is het helemaal eens met het besluit om de concerten te vervangen door preken. In haar ogen was het concert van rapper Akon destijds een heidense bedoening. De preek van de imam heeft meer weg van een tirade en duurt twee uur, zonder spiekbriefjes, in een loden stilte zonder ruimte voor een weer-woord. En dat allemaal vanwege de noodzaak om bezoekers bekender te maken met de islam, zoals Aïcha het zegt. Zij begeleidt toeristen die tijdens hun droomvakantie ook iets van de stad willen zien. Met een moederlijk gebaar vouwt ze een hoofddoek om hoofd en kin van de vrouwelijke vakantiegangers en laat ze korte broeken en hemdjes verdwijnen onder een lange zwarte mantel. Gemoedelijk doet ze mee als er door een groepje vrolijke Australiërs fotos worden genomen om deze authentieke ervaring vast te leggen. Bij de uitgang krijgen de bezoekers kokoskoekjes en folders in het Engels en wordt nog eens opgewekt benadrukt dat sluier noch boerka onderdrukkend of asociaal is. «Het is de eerste vraag die de meeste vrouwen me stellen», zegt Aïcha verontschuldigend over de riedel die ze standaard opdreunt. «Ik leg ze uit dat het een voorschrift van Allah is dat we vrijwillig volgen om dichter bij hem te zijn. Het is onze taak om de boodschap goed te brengen.»
Galmende preken
Volledig gesluierd zijn was lang verboden in regeringsgebouwen en openbare ruimtes op de Malediven, maar sinds een paar jaar zijn er steeds meer geheel bedekte vrouwen te zien in de straten van de stad en op de omliggende eilanden. Vrouwen die geen hoofddoek dragen zijn tegenwoordig in de minderheid, de druk van religieuze dictaten en vanuit de familie is groot. «Mijn vader zegt niets tegen me als ik me niet heb bedekt», zegt Ahsra (25), van wie alleen het gezicht te zien is. «Sinds kort wordt zelfs nagel-lak als onrein gezien, onder het voorwendsel dat we er niet goed mee zouden kunnen bidden», voegt ze er verslagen aan toe.
Aneesa Mohsin, vrouwvoorvechtster van het eerste uur en minister onder president Gayoom, leidt de Hoop voor Vrouwen-beweging, die zich verzet tegen de groeiende beperking van de bewegingsvrijheid van Malediviennes. «In de jaren negentig bemoeide niemand zich met hoe vrouwen zich moesten kleden en hoefden ze ook niet door een mannelijk lid van hun familie te worden begeleid als ze van het ene eiland naar het andere reisden», zegt ze. «Tegenwoordig
is de verplichting om een goede moslim zijn alom aanwezig.» In de beslotenheid van een
taxi doen vrouwen hun sluier wel eens even af; fundamentalistische chauffeurs geven hen dan een galmende preek dat ze verdoemd zijn. Op het kunstmatig aangelegde strand van Malé zijn bikinis inmiddels verboden en dobberen
de vrouwelijke badgasten volledig gekleed in het blauwe water. Onfatsoenlijk dansen is er verboden, ook voor toeristen.
Uitgehuwelijkt
«Ik durf geen korte joggingbroek meer te dragen», zegt Iva Abdullah (37), een van de vijf vrouwen in het 85 leden tellende parlement. Ze maakt er deel uit van de Democratische Partij en heeft vaak het gevoel in een slechte film te zijn beland. Op haar telefoon wordt ze lastig-gevallen met fotomontages waarop haar hoofd op een naakt lichaam is geplakt en smsjes waarin ze met geweld wordt bedreigd. Sommige snijden recht door het hart van de jonge moeder, zoals We zullen ervoor zorgen dat je nooit meer een kind kunt krijgen, Allahu akbar. Iva betaalt een hoge prijs voor haar rol in de politiek, omdat ze zich verzet tegen de groeiende invloed van de fundamentalisten. «Toch moeten we doorgaan met actievoeren,» zegt ze, «want als we niet oppassen, zijn de Malediven straks een kalifaat.»
De groeiende invloed van radicale religieuzen is overal zichtbaar. Meisjes van nog maar negen worden al uitgehuwelijkt, vooral op veraf gelegen eilanden, waar religieuze leiders weinig weer-stand vinden. Shahinda Ismael, directeur van het Netwerk voor de Democratie van de Malediven, constateert bovendien dat in deze afgelegen gebieden een deel van de bevolking tegen-woordig weigert zijn kinderen te laten inenten
en het aantal besnijdenissen enorm toeneemt.
Ex-president Mohamed Nasheed, in 2012 afgezet in een militaire coupe, ziet het met lede ogen aan. «Elk scenario is mogelijk,» zegt hij, «tot en met een Afghanistan in de tropen aan toe. De extremisten pakken wat ze krijgen kunnen, ze zijn al geïnfiltreerd in de politie, het leger en de overheid.» Tragisch aan de hele kwestie is dat er weining weerstand is. Ook niet van de toeristensector, die toch aardig wat macht heeft, omdat de eilandengroep grotendeels op diens inkomsten draait. Maar uitgerekend de viersterrenhotels nemen een afwachtende houding aan in deze kwestie, uit vrees dat gasten zullen wegblijven. Gelukkig blijven vrouwen als Aneesa Mohsin onverschrokken doorvechten. We volgen hen met heel ons hart.
Het hele verhaal lees je in het juninummer van Marie Claire
