Niet als in de film: waarom romcoms een slecht beeld geven van de realiteit

"Eenmaal samenwonend blijken de dagen niet te bestaan uit zonsondergangen en geweldige sex"

Romans, romcoms en liefdesdrama’s als het om romantiek ging, was journalist Alice van Essen van de partij. Totdat ze de verderfelijke invloed van dit genre inzag. Want het bereidt je maar slecht voor op de dagelijkse praktijk van de echte relatie.

Sucker voor romantiek
Laat ik het maar meteen toegeven: ik ben een hopeloze sucker voor romantiek. Zo zwijmel ik nog altijd weg bij een klassieker als Pride and prejudice, omdat de hoofdpersonen elkaar pas krijgen na heel veel heerlijke drama’s en misverstanden. Ik houd minimaal één keer per jaar een Bridget Jones-marathon en voor mij geen Kerst zonder Love actually. Het merkwaardige is dat dit puberale trekje van mij weigert volwassen te worden. Daarbij bekeer ik anderen graag tot het geloof in de eind-goed-al-goed- liefde. Dus toen The notebook (Ryan Gosling!) onlangs weer eens op tv was, appte ik snel een vrijgezelle vriendin die door de jaren heen de hoop op de ware nog altijd niet had opgegeven. Ik vond dat ze moest kijken. Want deze film leek me een ideaal lesje in hoe-vind- je-de-ware-liefde ondanks verschrikkelijk tegenzittende omstandigheden.

Na afloop, als Ryan eindelijk samen is met het meisje van wie hij houdt, appte ik haar gelukzalig: ‘Wat een geweldige film, hè!’ Waarop ze reageerde: ‘Ja, en vooral dat je ze ook samen ziet als bejaard stel. Zo jammer dat films nooit verdergaan dan het moment waarop ze elkaar krijgen.’ Logisch, dacht ik toen.
Jij snapt nog niet dat dit moment echt het allerleukst is. Daarna slaat het gewone leven toe en ga je ordinair bakkeleien over de afwas, het vuilnis of de te late avondjes met vrienden in de kroeg. Het lot van ieder koppel. En wie heeft er nou behoefte aan om daarnaar te kijken?
 Toch had de vriendin misschien wel een punt. Maar ik ook. Want waarom zou ik ter ontspanning moeten kijken naar iets waar ik elke dag middenin zit? Ik wilde er juist even aan ontsnappen. Begrijp me niet verkeerd: ik geloof in de liefde en vind het ’t allerbelangrijkste in het leven. En om dit ingewikkelde fenomeen een beetje te snappen verdiep ik me graag in mooie liefdesverhalen uit boeken en films. Als we er maar genoeg over lezen en naar kijken, weten we in ieder geval hoe liefde eruit zou móeten zien. Handige info voor ieder mens, inclusief vrijgezelle vriendinnen. Althans, dat dacht ik.

“Daarna slaat het gewone leven toe en ga je ordinair bakkeleien over de afwas, het vuilnis of de te late avondjes met vrienden in de kroeg”

Onrealistisch beeld van de liefde
Totdat ik een tijdje geleden naar een lezing van Alain de Botton ging. De Britse schrijver en filosoof ging behoorlijk tekeer tegen Hollywood films en romans. Ze creëren een onrealistisch beeld van de liefde, vindt hij. En dat is niet perse iets van deze tijd, maar gaat terug naar het begin van de negentiende eeuw, toen schrijvers van de romantische stroming de liefde voorstelden als iets voor mensen die nooit hoefden te werken. Die bij elkaar op de thee gingen, over glooiende velden wandelden en samen op een bankje naar de zonsondergang keken. Romantici, zegt hij, besteden geen tijd aan dagelijkse beslommeringen, want ze stellen de liefde voor als een hoogstaand iets en geliefden als mensen die geen woorden nodig hebben om elkaar te begrijpen. Anno nu zijn we, als erfgenamen van dit romantische gedachtengoed, nog steeds druk op zoek naar dat perfecte plaatje.

Hollywoodterreur
Over dit droombeeld windt Alain de Botton zich dus nogal op. En dat doet hij uit naam van de liefde, zegt hij zelf. Want een dergelijk ideaal heeft met de werkelijkheid weinig te maken. Ons idee van een relatie is vergiftigd door de kunst en daardoor zijn we slecht voorbereid op de dagelijkse praktijk. Want eenmaal samen- wonend blijkt een doorsnee dag niet te bestaan uit een zonsondergang en geweldige sex, maar uit belastingaangiften, verplichte familievisites, ruzie over de vaat en onderhandelen over wie het gras maait. En over al die dingen hebben we nooit iets gelezen in boeken of gedichten. En dus bekruipt ons al snel het gevoel dat onze relatie niet klopt. Dat onze partner niet goed genoeg is. Dat hij niet echt van ons houdt, omdat hij ons niet dagelijks verrast met bloemen of op onze trouwdag met een all-inclusive naar de Malediven. Stiekem voelen we ons bedrogen, want zo zou het toch wel moeten zijn?

Ook cultuur filosoof en docent Jan Drost neemt deze misleiding door literatuur en films hoog op. Hij schreef er een boek over, Het romantisch misverstand. Daarin schrijft hij over de terreur van Hollywood, die de ene na de andere romantische comedy op ons afvuurt. Deze mierzoete films zijn levensgevaarlijk, zegt Drost, omdat ze helemaal niks met liefde te maken hebben. Sterker nog, de dromen die ons worden voorgespiegeld werken eerder verwoestend: “Onze ideale geliefde kan een vernietigend effect op onze werkelijke geliefde hebben, zolang we onze ideale geliefde boven onze werkelijke geliefde verkiezen.” En nog zoiets: als het licht in de filmzaal aangaat, is het verhaal afgelopen. Terwijl de relatie dan pas begint. En zo zien we nooit dat problemen erbij horen. “Een goede relatie is geen probleemloze relatie, maar een relatie die goed met problemen kan omgaan en accepteert dat die erbij horen”, schrijft Drost. Hij pleit er dan ook voor dat we ons ontworstelen aan het romantische keurslijf. Dat we vrijer naar relaties kijken, op een manier die recht doet aan hoe mensen zijn: zwak, imperfect, chaotisch, achterdochtig, zwijgzaam, luidruchtig, neurotisch. Dus niet wégkijken, maar kijken naar wat je hébt. Want dat is nou juist liefde: accepteren dat je partner niet perfect is. En jij zelf al helemaal niet.”

Je kan het hele verhaal lezen in het Greenissue van Marie Claire, deze kan je hier online bestellen!

Lees ook: De redactie tipt 10 x de meest betoverende lingerie

Tekst: Alice van Essen

Laatste nieuws